تناقضات سینمای ایران
لوموند دیپلماتیکدر گذشته، وقتی صحبت ازایران به میان می آمد، نفت و خاویار یا فرش و ساواک تداعی می شد. در صورتیکه امروز، سینمای ایران به محصول صادراتی تبدیل شده که ایران سخت به آن افتخار می کند. این سینماکه درفاصله بیست سال موفق شد در تمام فستیوال های جهانی حضور پیدا کند، سینمای ویژه ای است که اشارات، علایم ، منابع، زیبا شناسی ومبتکران خاص خود را دارد و به ابزاری اساسی برای بیان جامعه مدنی ایران تبدیل شده است. بدون شک، استقبال تماشاگران غربی از این سینما به علت تصاویر کم و بیش مستندی است که این فیلم هااز کشوری نا شناخته ارائه می دهند. تناقض در این است که جهش واقعی این سینما به دنبال انقلاب اسلامی ١٩٧٩ صورت می گیرد
موفقیت سینمای ایران در خارج از مرزها با فیلم دونده در سال ١٩٨٥ آغاز شد. این فیلم در تمام کشورها به نمایش گذاشته می شود و در اغلب جشنواره های سینمایی موفق به اخذ جایزه می گردد . در مدت دو سال حدود بیست فیلم دیگر نیز با همین اقبال رو برو می شوند.
تناقض همچنان ادامه دارد؛ زیرا این فیلمها تصویر ایده آلی از ایران ارائه نمی دهند، با این حال دولت از پخش آنها حمایت می کند، به این امید که تصویر جمهوری اسلامی را در دنیا ترمیم کند و این تناقض تا جایی پیش می رود که بعضی از این فیلمها در ایران ممنوع می شوند، ولی مقامات با نمایش آن در خارج موافقت می کنند. ٦٠ تا ٧٠ فیلم ، در سال، ساخته می شود. موفقیت سینمای ایران ، در سال ١٩٩٧به اوج خود می رسد؛ چون فیلم " طعم گیلاس " جایزه نخل طلایی جشنواره کن را به دست می آورد. این موج توفیق بین المللی موجب می شود که تعدادی از سینما گران جوان موفقیت های برق آسایی به دست آوردند. مثل بهمن قبادی که با اولین فیلم بلند خود " زمانی برای مستی اسب ها" جایزه دوربین طلایی کان را به دست می آورد و یا" سمیرا مخملباف" که فیلم "سیب" را در هیجده سالگی درسال ١٩٩٨ کارگردانی می کند.
اما برای این توفیق علت واحدی وجود ندارد و بخشی از آن بر پایه های چندان مطمئنی استوار نیست. این موفقیت ها همانقدر به دلیل کیفیت واقعی این فیلم هاست که به علت مد سینمای ایران در غرب وموقعیت جغرافیایی- سیاسی این کشور در خاور میانه.
اگر قبادی تا این حد مورد توجه تماشاچیان اروپایی قرارمی گیرد، به علت کرد بودن او نیز هست . واگر فیلم " تخته سیاه" به اخذ جایزه نائل می شود ، به این دلیل نیز هست که در کردستان فیلمبرداری شده و کارگردانش سمیرا مخملباف دختری جوان وزیبااست . بنابر این حق داریم از خود بپرسیم آیا این توفیق، مستقیما به شرایط کشور وابسته نیست ؟ و روزی که اوضاع ایران بهبود یابد، آیا تماشاچیان و منتقدین غربی این سینما را همچنان دنبال خواهند کرد؟
متن کامل
